Danuta Weronika Kędzierska-Sadowska, urodzona 13 lipca 1954 roku w Sopocie, jest uznawaną postacią w polskiej historiografii oraz aktywną działaczką opozycyjną.
Jej praca i zaangażowanie w walkę o demokratyczne wartości w Polsce czyni ją ważną osobą w kontekście historii współczesnej kraju.
Życiorys
Danuta Kędzierska-Sadowska jest córką Alojzego i Barbary. W 1978 roku ukończyła studia na Wydziale HumanistycznymUniwersytetu Gdańskiego, gdzie swoją pracę magisterską w obszarze historii zrealizowała pod czułym okiem profesora Romana Wapińskiego.
Od 1974 do 1977 roku aktywnie uczestniczyła w Duszpasterstwie Akademickim, anektując także przestrzenie Ruchem Młodej Polski i Wolnymi Związkami Zawodowymi Wybrzeża. W czasie, gdy studiowała, była współorganizatorką niezależnych spotkań w swojej uczelni, które odbywały się z wybitnymi osobistościami takimi jak Jacek Kuroń i Leszek Moczulskim. Organizowała również koła samokształceniowe oraz prelekcje w duszpasterstwie przy uczelniach jezuickich i dominikańskich w Gdańsku.
Jej pasja do niezależności przejawiała się także w kolportażu prasy oraz wydawnictw, co doprowadziło do współtworzenia w listopadzie 1977 roku Studenckich Komitetów Solidarności Wyższych Uczelni Trójmiasta. W tym czasie Danuta kilkukrotnie doświadczała zatrzymań przez Służbę Bezpieczeństwa oraz rewizji, co w dużej mierze uformowało jej postawę społeczną.
W latach 1978–1980 Danuta pracowała jako sprzedawczyni w kiosku Ruchu w Sopocie, a jej kariera zawodowa rozwinęła się, gdy od września 1980 do grudnia 1981 była historyczką w Ośrodku Analiz Bieżących/Ośrodku Prac Społeczno-Zawodowych Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego/ZR Solidarności w Gdańsku, gdzie współpracowała m.in. z Lechem Kaczyńskim.
W wyniku wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku udało jej się uniknąć internowania, mimo że sytuacja wymusiła na niej ukrywanie się aż do czerwca 1982. W latach 1982–1984 pełniła rolę statystyk medycznych w Wojewódzkim Szpitalu Reumatologicznym w Sopocie, natomiast od 1984 do 1985 roku pracowała w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku, gdzie występowała jako przewodniczka na legendarnym okręcie Dar Pomorza.
Następne lata to współtworzenie Remontowo-Budowlanej Spółdzielni Pracy (1985–1987), mającej na celu pomoc w zatrudnieniu osób zwalnianych w wyniku działalności „Solidarności”, a potem pełnienie roli bibliotekarki w domu dziecka w Sopocie (1987–1989). Po tym okresie, w latach 1990–1991, prowadziła własną działalność gospodarczą.
W latach 2000–2007 Danuta Kędzierska-Sadowska pracowała w instytucjach publicznych takich jak Regionalny Inspektorat Celny oraz Urząd Kontroli Skarbowej. W 2007 roku rozpoczęła współpracę z IPN w gdańskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej, gdzie pełniła funkcję zastępczyni naczelnika oraz kierowniczki referatu prawno-organizacyjnego. Na koniec kariery zawodowej w 2019 roku przeszła na emeryturę.
Odznaczenia i upamiętnienia
W 2010 roku Danuta Kędzierska-Sadowska została uhonorowana Złotym Krzyżem Zasługi, przyznanym jej za znaczące osiągnięcia w dokumentowaniu oraz upamiętnianiu najnowszej historii Polski. Z kolei w 2017 roku otrzymała Krzyż Wolności i Solidarności, który jest wyrazem uznania dla jej działalności.
W 2019 roku jej wizerunek został uświetniony na muralu „Kobiety Wolności”, umieszczonym na stacji PKM Strzyża w Gdańsku. To artystyczne dzieło stanowi hołd dla kobiet, które odegrały kluczowe role w walce o wolność i prawdę w Polsce.
Publikacje książkowe
W twórczości Danuty Kędzierskiej-Sadowskiej, kluczowe miejsce zajmują publikacje książkowe, które skupiają się na wydarzeniach historycznych związanych z sierpniem 1980 roku. Oto przegląd najważniejszych tytułów, które ukazały się w jej dorobku:
- Danuta D. Sadowska, Edward E. Szmit, Solidarna Gdynia: sierpień 1980, Gdynia: Oficyna Verbi Causa, 2010, ISBN 978-83-60494-34-9. Brak numerów stron w książce.
- Danuta D. Sadowska, Roman R. Zwiercan, Andrzej A. Kołodziej, Ludzie Sierpnia 80 w Gdyni, wyd. 2, Gdynia: Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna, ISBN 978-83-62631-03-2. Brak numerów stron w książce.
- Danuta D. Sadowska, Ludzie Sierpnia 80 w Gdyni. T. 2, Gdynia: Narodowe Centrum Kultury : Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna, 2013, ISBN 978-83-62631-05-6. Brak numerów stron w książce.
- Danuta D. Sadowska, Roman R. Zwiercan, Andrzej A. Kołodziej, Ludzie Sierpnia 80 w Gdyni. T. 3, Gdynia: Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna, 2014, ISBN 978-83-62631-08-7. Brak numerów stron w książce.
- Danuta D. Sadowska, Andrzej A. Kołodziej, Roman R. Zwiercan, Ludzie Sierpnia 80 w Gdyni. T. 4, Gdynia: Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna, 2015, ISBN 978-83-62631-10-0. Brak numerów stron w książce.
- Danuta D. Sadowska, Roman R. Zwiercan, Andrzej A. Kołodziej, Ludzie Sierpnia 80 w Gdyni. T. 5, Gdynia: Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna, 2016, ISBN 978-83-62631-12-4. Brak numerów stron w książce.
- Danuta D. Sadowska, Ludzie Sierpnia 80 w Gdyni. T. 6, Gdynia: Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna, 2017, ISBN 978-83-62631-14-8. Brak numerów stron w książce.
Warto zaznaczyć, że Roman R. Zwiercan oraz inni współautorzy odegrali istotną rolę w kształtowaniu treści tych publikacji, które dokumentują nie tylko wydarzenia, ale także ludzi zaangażowanych w ruch solidarnościowy.
Przypisy
- a b Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych" [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [dostęp 19.05.2023 r.]
- a b c d e f ArkadiuszA. Kazański ArkadiuszA., Kędzierska-Sadowska Danuta [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 19.05.2023 r.]
- Danuta Sadowska [online], Forum Gospodarcze Wizja Rozwoju [dostęp 19.05.2023 r.]
- a b Odznaczeni KWiS. Danuta Sadowska [online], odznaczeni-kwis.ipn.gov.pl [dostęp 19.05.2023 r.]
- Uroczyste odsłonięcie muralu „Kobiety Wolności” – Gdańsk, 05.07.2019 r. [online], Instytut Pamięci Narodowej - Gdańsk, [dostęp 19.05.2023 r.]
- RobertR. Pietrzak RobertR., Gdańsk: Krzyże Wolności i Solidarności dla 28 działaczy opozycji w PRL [online], dzieje.pl, 15.12.2017 r. [dostęp 19.05.2023 r.]
- IzabelaI. Biała IzabelaI., Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta, 05.07.2019 r. [dostęp 14.05.2021 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 06.10.2010 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2011 r. nr 3, poz. 36).
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Feliks Klimczak | Małgorzata Tarasiewicz | Anton Plenikowski | Marek Biernacki | Leonard Krasulski | Zbigniew Lis | Tadeusz Aziewicz | Jacek Kozłowski | Lech Mażewski | Janusz Śniadek | Marcin Zamoyski (samorządowiec) | Hanna Zych-CisońOceń: Danuta Kędzierska-Sadowska