Teatr Atelier, który niesie imię wybitnej Agnieszki Osieckiej, to jedno z najważniejszych miejsc kulturalnych w Sopocie. Agnieszka Osiecka, znana jako ceniona poetka i autorka, została patronką tego teatru w 1997 roku, co potwierdza jego silne związki z kulturą i literaturą.
Historia Teatru Atelier im. Agnieszki Osieckiej sięga 1989 roku, kiedy został założony przez André Hübnera–Ochodlo, który do dziś pełni funkcję dyrektora. Jego pasja do pieśni jidysz stała się inspiracją dla wielu spektakli, które są realizowane na scenie tej placówki.
Od 1995 roku, Fundacją Teatru kieruje Barbara Wiszniewska, a wiceprezesem oraz muzycznym kierownikiem teatru jest Adam Żuchowski, kontrabasista i kompozytor. Ich zaangażowanie oraz pasja przyczyniają się do sukcesów teatru i jego artystycznego rozwoju, tworząc przestrzeń dla niezwykłych widowisk teatralnych.
Początki teatru
Teatr Atelier im. Agnieszki Osieckiej, który obecnie cieszy się dużym uznaniem, rozpoczął swoją działalność 1 września 1989 roku. Pierwszym spektaklem, który miał premierę, była Gwiazda za murem, autorstwa Jacka St. Burasa, w reżyserii André Hübnera-Ochodlo, który nie tylko reżyserował, ale także wprowadzał do polskiej sceny dramatycznej wiele nowatorskich pomysłów. Muzykę do tego wydarzenia stworzył Jerzy Satanowski, znany ze swojego wyjątkowego połączenia poezji i muzyki.
W 1994 roku teatr otrzymał swoją stałą siedzibę, a wybranym miejscem stała się dawna stolarnia znajdująca się w pobliżu sopockiej plaży, w budynku Grand Hotelu. Ta zmiana lokalizacji pozwoliła na rozwinięcie oferty i organizację nowych wydarzeń. W tym samym roku po raz pierwszy odbyło się Lato Teatralne w Sopocie, które błyskawicznie stało się istotnym elementem letniego kalendarza kulturalnego w Trójmieście.
Festyn ten oferował szeroką gamę spektakli dramatycznych oraz wydarzeń muzycznych, wśród których dominowały przedstawienia w reżyserii André Hübnera-Ochodlo. W programie znajdowały się utwory takich klasyków, jak Samuel Beckett, George Tabori, Edward Albee, Thomas Bernhard oraz Lars Noren. Teatr Atelier stał się latem artystycznym salonem Trójmiasta, przyciągającym pasjonatów kultury.
Dzięki nieustającej współpracy z Jerzym Satanowskim, który jest nie tylko kompozytorem, ale również twórcą niezwykłych muzycznych premier, każde jego nowe dzieło staje się dla miłośników sztuki teatralnej wyjątkowym wydarzeniem. W ten sposób Teatr Atelier utrzymuje status cenionego ośrodka kultury w regionie, który przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Agnieszka Osiecka
W latach 1994–1997, Agnieszka Osiecka nawiązała współpracę z Teatrem Atelier, wnosząc tam swoje unikalne talenty. Stworzyła sztukę Darcie pierza, a także zaadaptowała powieść Isaaka Bashevisa Singera, zatytułowaną Wrogowie, która stała się podstawą dla tekstu spektaklu Wilki. Do tego projektu napisała specjalne piosenki, których muzykę skomponował Zygmunt Konieczny.
Osiecka, czerpiąc z jednoaktówek Edwarda Albee, takich jak Piaskownica oraz Opowiadanie o Zoo, opracowała projekt sceniczny Apetyt na śmierć, dla którego piosenki skomponowała Ewa Kornecka. Dodatkowo, przygotowała teksty do projektu Do dna, który był adaptacją utworów Cinzano i Urodziny Smirnowej autorstwa Ludmiły Pietruszewskiej, z muzyką skomponowaną przez Przemysława Gintrowskiego.
Współpraca tej wybitnej poetki zaowocowała również spektaklem muzycznym Wtedy wrócą moje pieśni, który odzwierciedlał twórczość żydowskiego barda Krakowa, Mordechaja Gebirtiga. Osiecka przetłumaczyła wszystkie teksty wykonywanych utworów z języka jidysz na polski, a we współpracy z André Ochodlo opracowała dramaturgię legendarnego recitalu Shalom.
Atelier dzisiaj
Na scenie Teatru Atelier im. Agnieszki Osieckiej swoją twórczość zaprezentowało licznie grono znakomitych artystów. Wśród najważniejszych postaci znajdują się między innymi Joanna Bogacka, Krzysztof Gordon, Ryszard Ronczewski, Magda Umer, Ewa Błaszczyk, Teresa Budzisz-Krzyżanowska, Maja Komorowska, Piotr Machalica, Marek Richter, Katarzyna Groniec, Hanna Banaszak, Mirosław Baka, Rafał Mohr, Małgorzata Zajączkowska, Mirosław Czyżykiewicz, Artur Barciś, Artur Żmijewski, Natalia Sikora, Renata Przemyk, Andrzej Chyra oraz wielu innych utalentowanych twórców.
Nieodzownym elementem repertuaru tego miejsca jest również II etap ogólnopolskiego konkursu poświęconego interpretacji utworów Agnieszki Osieckiej, noszącego tytuł „Pamiętajmy o Osieckiej”. Pierwsza edycja tego wyjątkowego wydarzenia miała miejsce w 1998 roku. Z kolei od 2018 roku, głównym organizatorem konkursu jest Teatr Nowy w Poznaniu.
Warto podkreślić, że Międzynarodowe Spotkania z Kulturą Żydowską, które odbywają się w Teatrze Atelier od 2006 roku, stanowią centralny punkt każdego letniego sezonu. Są to wydarzenia gromadzące wybitnych artystów zarówno z Polski, jak i z zagranicy, a także oferujące warsztaty, które przybliżają uczestnikom bogatą tradycję kultury jidysz.
W ostatnich latach teatry nawiązały współpracę z Teatrem im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, co zaowocowało powstaniem nowych spektakli dramatycznych, które można podziwiać na obu scenach — w Sopocie oraz Częstochowie.
Warto również zauważyć, że André Hübner-Ochodlo, zarówno założyciel jak i dyrektor artystyczny Teatru Atelier, decyduje się na reżyserię także poza Polską. W Czechach współpracuje z takimi teatrami jak Teatr Komorní Scéna Aréna oraz Teatr Petra Bezruče w Ostrawie, a także z Narodowym Teatrem w Brnie.
Wszyscy artyści oraz założyciel teatru są laureatami wielu prestiżowych nagród artystycznych. Wśród posiadaczy statuetki „Sopocka Muza”, nagrody przyznawanej przez Prezydenta Miasta Sopot, można wymienić takie osobistości jak Joanna Bogacka, Krzysztof Gordon, Ryszard Ronczewski, André Hübner-Ochodlo oraz Adam Żuchowski.
Do Teatru Atelier im. Agnieszki Osieckiej prowadzi alejka w Sopocie, która nosi imię zapewne najbardziej znanej polskiej poetki, Agnieszki Osieckiej.
Lista spektakli
Teatr Atelier im. Agnieszki Osieckiej w Sopocie jest znany z niezwykłych premier teatralnych, które w większości realizowane są pod kierunkiem André Hübnera-Ochodlo, zarówno jako reżysera, jak i scenografa. Oto zestawienie kluczowych premier dramatycznych tego teatru:
- Nuda wg Trzech sióstr Antoniego Czechowa, zyskała uznanie podczas Diskus 87 w Gieβen,
- Gwiazda za murem Jacka St. Burasa (1989), muzyka: Jerzy Satanowski,
- Judith Friedricha Hebbla (1990) – polska prapremiera,
- Sen o życiu Jacka St. Burasa (1990), muzyka: Jerzy Satanowski, która miała swoją światową premierę na Festiwalu Młodego Teatru Europejskiego w Menden,
- Kwartet Heinera Müllera (1992) – polska prapremiera,
- Weisman i Czerwona Twarz George’a Taboriego (1994) – polska prapremiera,
- Wilki Agnieszki Osieckiej (1995) na podstawie powieści Wrogowie I. B. Singera, muzyka: Zygmunt Konieczny,
- Apetyt na śmierć (1996) według Zoo-Story i Sandbox Edwarda Albee’go, z utworami Agnieszki Osieckiej, muzyka: Ewa Kornecka,
- Jubileusz George’a Taboriego (1996) – polska prapremiera, muzyka: Jerzy Satanowski,
- Do dna Ludmiły Pietruszewskiej (1997), z piosenkami Agnieszki Osieckiej, muzyka: Przemysław Gintrowski,
- Darcie pierza Agnieszki Osieckiej (1998), muzyka: Jerzy Satanowski, kostiumy: Irena Biegańska,
- Demony Larsa Norena (1998) – polska prapremiera, z koncertowymi realizacjami filmów: Wojciech Ostrowski, Video Studio Gdańsk,
- Plac Brahmsa (1999) Marlene Streeruwitz – polska prapremiera,
- Noc i sny (1999) na podstawie jednoaktówek S. Becketta,
- Archeologia Aleksieja Szipienki (2000) – polska prapremiera,
- Szary Anioł Moritza Rinkego (2001) – polska prapremiera, muzyka: Jerzy Satanowski,
- Końcówka Samuela Becketta (2001),
- Upadek Biljany Srbljanović (2002) – polska prapremiera, muzyka: Marek Czerniewicz,
- Komunikacja świń Roberta Woelfla (2003) – polska prapremiera, muzyka: Marek Czerniewicz,
- Happy days Samuela Becketta (2004),
- Z prochu powstałeś Harolda Pintera (2008), muzyka: Adam Żuchowski,
- Plaża Petera Asmussena (2010), muzyka: Adam Żuchowski,
- Znikomość Larsa Norena (2011) – polska prapremiera, muzyka: Adam Żuchowski,
- Hamlet Williama Shakespeare’a (2014), muzyka: Adam Żuchowski,
- Proca Nikołaja Kolady (2015), muzyka: Adam Żuchowski,
- Poniżej pasa (Below the belt) Richarda Dressera (2018), muzyka: Adam Żuchowski,
- Siła przyzwyczajenia Thomasa Bernharda (2019), muzyka: Adam Żuchowski.
Wszystkie te spektakle wskazują na bogaty dorobek teatru, który kontynuuje swoją misję artystyczną, dostarczając widzom wyjątkowych emocji i doświadczeń teatralnych.
Oceń: Teatr Atelier im. Agnieszki Osieckiej w Sopocie