Kamienny Potok, znany w języku kaszubskim jako Szténflét oraz w niemieckim jako Steinfließ, to niezwykle malownicza północno-zachodnia dzielnica Sopotu. Granice tej dzielnicy wyznaczają różnorodne i interesujące punkty: od zachodu sąsiaduje z Brodwinem, od północy z Kolibkami, które zlokalizowane są na terenie gdyńskiej dzielnicy Orłowo, na wschodzie natomiast rozciąga się Zatoka Gdańska. Z kolei od południa graniczy z Dolnym Sopotem oraz Przylesiem.
Nazwa tej dzielnicy wywodzi się od małego potoku, który tu przepływa, co dodaje jej urokliwego charakteru. Kamienny Potok jest doskonale skomunikowany, co zapewnia przystanek trójmiejskiej SKM (Sopot Kamienny Potok), łączący to miejsce z innymi popularnymi lokalizacjami w aglomeracji trójmiejskiej. Oprócz tego, komunikacja z Gdynią odbywa się również za pośrednictwem sieci trolejbusowej, co umożliwia dotarcie do Śródmieścia Gdyni, Karwin oraz Świemirowa.
Warto zauważyć, iż nazwy ulic w Kamiennym Potoku w znacznej mierze nawiązują do różnych regionów Polski, co podkreśla bogactwo kulturowe tego obszaru. W zachodniej części dzielnicy dominują funkcje mieszkaniowe, natomiast wschodnia część przeznaczona jest głównie do celów turystyczno-rekreacyjnych, gdzie znajdują się hotele, pensjonaty, kemping oraz aquapark. Wzdłuż dzielnicy przebiega także piękna Aleja Niepodległości, idealna do spacerów i relaksu.
Północna granica administracyjna Kamiennego Potoku stanowi jednocześnie historyczną granicę między Wolnym Miastem Gdańska a II Rzeczpospolitą, co dodaje temu miejscu jeszcze większej wartości historycznej i kulturowej.
Historia
Od połowy XVII wieku do początku XX wieku znajdował się młyn papierniczy w Kamiennym Potoku, na końcu obecnej ulicy Młyńskiej (Alter Muehlenweg). Najstarsza wzmianka o istnieniu młyna oraz stawu datowana jest na rok 1650. Do dnia dzisiejszego zachowały się pozostałości, takie jak dom młynarza, młyński kamień oraz staw.
Na przełomie XIX wieku w dolinie Kamiennego Potoku powstało osiedle noszące tę samą nazwę. W 1919 roku wytyczono obecną ulicę Małopolską (Heimstrasse). Wśród najstarszych obiektów architektonicznych wyróżnia się Willa Helena, czteropiętrowa budowla wzniesiona około 1906 roku, zlokalizowana w pobliżu skrzyżowania ulic Małopolskiej i Wejherowskiej (Grenzfliessestrasse/ Neustadterstrasse). W latach 90. XIX wieku, przy wjeździe do dzielnicy od strony Sopotu, zbudowano karczmę, której nazwy związane były z nazwiskami właścicieli: karczma Hermana Doekersa oraz restauracja Hermana Wulffa. W bezpośrednim sąsiedztwie functionowała także stacja telefoniczna, punkt sprzedaży Gazety Sopockiej, stajnia, zakład przewozowy, skład kolonialny oraz warsztat ślusarski. Niestety, budynek karczmy został zburzony w 1974 roku.
W 1891 roku Albert i Selma Brauer otworzyli w wschodniej części Kamiennego Potoku restaurację, znaną jako Restauracja Piwowara lub Wzgórze Państwa Brauer (Brauershohe). W tym samym okresie, w kierunku Dolnego Sopotu, zostały wytyczone dwie ulice prowadzące do obiektów zabudowy: współczesna ulica Sępia (Stolzenfelsallee) oraz ulicą Zamkowa Góra (Am Menzelweg). Historia obiektu pokazuje, że często zmieniała ona właścicieli. Po wojnie została odbudowana jako Restauracja Bungalow, lecz budynek ostatecznie rozebrano podczas budowy aquaparku w 2002 roku.
W 1908 roku powstała Szkoła Elementarna, obecnie znana jako Zespół Szkół Technicznych. Pierwszym dyrektorem tej placówki był Franz Splett, ojciec Carla Spletta, który później został biskupem gdańskim. Na przełomie lat 30. XX wieku zaczęto budować nowe domy szeregowe, tworząc robotnicze osiedle mieszkaniowe w latach 1938-1939. Główna ulica dzisiejsza Obodrzyców (Brodwinstrasse) oraz jej boczne odpowiedniki: Junaków (Kameradschaftweg) i Łużycka (Heimstrasse) zostały również wytyczone w tym okresie. Inwestorem osiedla były zobowiązania Narodowosocjalistycznego Towarzystwa Opiekuńczego (NS-Siedlungsverein Zoppot), a wszystkie budynki zostały zaprojektowane w stylu XVII-wiecznym, nawiązując do architektury Żuław Wiślanych.
W południowej części dzielnicy, w latach 30. XX wieku, rozpoczęto budowę osiedli willowych. Przy ulicy Kujawskiej (Brandstrasse/ Horst Hoffman Weg), Łowickiej (Herbert Norkus Weg) i Mazowieckiej do roku 1942 wzniesiono czterdzieści pięć budynków jednorodzinnych. W latach 80. XX wieku również w tej samej części pojawiło się spółdzielcze osiedle złożone z budynków mieszkalnych o różnej wysokości.
W 1950 roku, jeszcze przed rozpoczęciem budowy linii Szybkiej Kolei Miejskiej, oddano do użytku przystanek osobowy Sopot Kamienny Potok, który przeszedł remonty w latach 2003-2004, w trakcie których zlikwidowano kładkę, aby zbudować nowe przejście podziemne.
W latach 70. XX wieku, w odpowiedzi na rozwój nowych osiedli mieszkaniowych w Kamiennym Potoku i Brodwinie, zrealizowano budowę nowego ośrodka duszpasterskiego, który stał się częścią parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa. W latach 1980-1981 wzniesiono kaplicę pod wezwaniem św. Maksymiliana Kolbego. W 1981 roku utworzono nową parafię pod patronatem Zesłania Ducha Świętego. W 1987 roku pozostała parafia została przejęta przez księży ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy, a w 1993 roku uzyskano pozwolenie na budowę kościoła, która trwała od 1993 do 2004 roku.
Edukacja
W Kamiеnnym Potoku zlokalizowanych jest kilka instytucji edukacyjnych, które oferują różnorodne programy nauczania.
- Przedszkole nr 4 „Nad Potokiem” – ul. Obodrzyców 20,
- Sopocka Szkoła Montessori – ul. Tatrzańska 19,
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa Montessori „Latawiec” – ul. Obodrzyców 3,
- Zespół Szkół Technicznych – ul. Wejherowska 1.
Przypisy
- Projekt Dawny Sopot [online], www.dawnysopot.pl [dostęp 30.11.2023 r.]
- Projekt Dawny Sopot [online], www.dawnysopot.pl [dostęp 29.11.2023 r.]
- Nasza historia - O nas - SKM Trójmiasto [online], www.skm.pkp.pl [dostęp 29.11.2023 r.]
- Wyborcza.pl [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 29.11.2023 r.]
- Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 29.11.2023 r.]
- Historia Parafii – Misjonarze św Wincentego a Paulo | Sopot [online] [dostęp 29.11.2023 r.]
- Przedszkole nr 4 "Nad Potokiem" [online], przedszkole4sopot.edupage.org [dostęp 29.11.2023 r.]
- Szkoła Montessori w Sopocie [online], Mojawitryna [dostęp 29.11.2023 r.]
- Niepubliczna szkoła podstawowa Sopot - Szkoła Montessori Latawiec [online], www.latawiecmontessori.com [dostęp 29.11.2023 r.]
- Zespół Szkół Technicznych w Sopocie [online], zshsopot.edupage.org [dostęp 29.11.2023 r.]
- Dr F. Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, ISBN 83-60437-22-X, ISBN 978-83-60437-22-3.
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Karlikowo (Sopot) | Świemirowo | Górny Sopot | Stawowie | Dolny SopotOceń: Kamienny Potok (Sopot)