Karlikowo (Sopot)

---

Położenie

Karlikowo jest malowniczą dzielnicą Sopotu, która rozciąga się w otoczeniu interesujących sąsiedztw. Graniczy z różnymi obszarami, które dodają uroku temu miejscu:

• od południa – z gdańską dzielnicą Żabianka-Wejhera-Jelitkowo-Tysiąclecia, w skład której wchodzą osiedla Żabianka oraz Jelitkowo,
• od wschodu – z Zatoką Gdańską,
• od zachodu – z Świemirowem,
• od północy – z Dolnym Sopotem.

W tej pięknej okolicy, przez Karlikowo płynie Karlikowski Potok, który ma swoje źródło w Lasach Oliwskich i ostatecznie uchodzi do Zatoki Gdańskiej.

Historia

Średniowiecze

Na obszarze dzisiejszego Karlikowa istniała rybacka stacja książąt pomorskich, odniesiona w wczesnośredniowiecznych dokumentach. Istnieje przypuszczenie, że umiejscowiona była w pobliżu stromego zbocza, ponieważ współczesna linia brzegowa została uformowana przez działanie Bałtyku i Wisły dopiero w następnych stuleciach. W średniowieczu majątek Karlikowo wydzielał się z wioski Świemirowo i od 1316 roku wszedł w skład dóbr klasztoru oliwskiego, który początkowo zarządzał nim przy użyciu własnej siły roboczej. W skład majątku wchodziła 1 włóka oraz 4 morgi.

XVII wiek

Najwcześniejsza udokumentowana informacja o Karlikowie pojawia się w 1653 roku, kiedy gdański kupiec Kolmer, pochodzący z zasłużonego rodu znanego od 1414 roku, wydzierżawił posiadłość. Głównym budynkiem, jaki zbudował Kolmer w pobliżu gdańskiego traktu, dzisiejszej ulicy Łokietka, był okazały pałacyk oraz szereg budynków gospodarskich. Wiosną 1660 roku w Karlikowie zamieszkał król Jan Kazimierz z żoną Marią Ludwiką oraz kluczowymi członkami swojego dworu. Ich pobyt związany był z prowadzeniem pertraktacji pokojowych w opactwie oliwskim, które doprowadziły do zakończenia długotrwałego konfliktu zbrojnego pomiędzy Polską a Szwecją. Dzięki temu Karlikowo stało się miejscem znanych spotkań z wpływowymi osobistościami i dyplomatami biorącymi udział w rokowaniach oliwskich. Spotkania towarzyskie organizowane przez królową były wysoce cenione, co uwieczniali kronikarze, porównując je z głośnymi biesiadami szwedzkiego przedstawicielstwa w Dworze Francuskim w Sopocie.

XVIII i XIX wiek

W roku 1734 dziedzictwo Kolmera i całego Sopotu zostało zniszczone przez wojska rosyjskie, które spaliły te tereny podczas oblężenia Gdańska. Zachowały się jedynie podziemia, które rozciągają się pomiędzy ulicami 3-go Maja i Jana z Kolna, obecnie niedostępne. W 1736 roku nowym właścicielem posiadłości został gdański patrycjusz Ludwig Gralath, który, korzystając z pozostałości po dworze, wznieśli barokowy dworek. Budowla ta zmieniała często swoich właścicieli, pełniła także funkcje pensjonatu, a później szkoły ludowej. W 1873 roku wieś kaszubska Karlikowo liczyła około 353 mieszkańców, ale nie pozostawiono po niej żadnych pozostałości. Podobny los spotkał Park Karlikowski. W 1898 roku powstał tor wyścigów konnych.

XX wiek

Na początku XX wieku w Karlikowie dominowali Polacy, w tym przede wszystkim Kaszubi, co można odnotować po klęsce niemieckich kandydatów w wyborach do sejmu pruskiego w 1908 roku. Dnia 16 listopada 1910 całe Karlikowo zostało nabyte przez miasto Sopot. Za obszar wynoszący około 100 ha oraz zabudowania rodzina Rickertów otrzymała 600 000 marek. Miasto zdecydowało o rozbiórce znacznego i cennego architektonicznie dworu, nie chcąc przeznaczać funduszy na jego renowację. Zachowano jedynie budynek gospodarczy, który przekształcono na cele edukacyjne. W latach 1922-1939 w części tego budynku funkcjonowała polska szkoła senacka z utrzymaniem na koszt W.M. Gdańska. W miarę rozwoju szkoły, wymagane było wybudowanie drewnianego pawilonu z dwiema klasami. W roku 1946 zburzony został młyn zbożowy ulokowany w miejscu boiska przy SP 8, a w 1950 roku otworzono przystanek kolejowy PKP SKM w Karlikowie noszący nazwę Sopot Wyścigi. W 1955 roku w budynkach przedwojennej szkoły utworzono Szkołę Podstawową nr 8, która przyjęła 327 uczniów pod opieką ośmioosobowego grona pedagogicznego. Pierwszym kierownikiem nowej szkoły został Wacław Szubert. 20 listopada 1968 roku uroczyście oddano do użytku nowy budynek szkoły nr 8, nadając jej imię Jana Matejki. W roku 2000 zburzono młyn, który kiedyś znajdował się u zbiegu ulic Kościuszki i 3-go Maja.

Karlikowski Potok

Karlikowo to malownicza dzielnica Sopot, która słynie z urokliwych krajobrazów i różnorodnych atrakcji. W tym regionie znajduje się jedna z najważniejszych rzek, która ma zarówno znaczenie przyrodnicze, jak i kulturowe.

Największą rzeką w tym obszarze jest Karlikowski Potok. Ta infrastruktura wodna odgrywa istotną rolę w ekosystemie Karlikowa, a jej naturalne piękno przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów, którzy chcą podziwiać przyrodę.

Lasek Karlikowski

Lasek Karlikowski to pozostałość po znacznie większym kompleksie leśnym, który kiedyś rozciągał się w okolicach placu Rybaków oraz sąsiadujących z nim ulic. Jest to obszar, w którym dominują sosny, a jego historia sięga XIX wieku. W tamtym czasie stanowił on popularne miejsce spacerów oraz towarzyskich spotkań socjety, która przybywała do sopockiego kurortu. Regularnie odprawiano tam także nabożeństwa pod gołym niebem.

Przez wiele lat Lasek Karlikowski był częścią dóbr oliwskich cystersów. W 1772 roku ziemie te zostały zagarnięte przez pruskie władze, a ich dalszy los zmienił się w 1801 roku, kiedy to przeszły na własność Ch. G. Ewerbecka, który był właścicielem folwarku karlikowskiego.

W ostatnich latach XIX wieku obszar Lasku Karlikowskiego zaczął ulegać zabudowie, co wywarło negatywny wpływ na dotychczasowe zadrzewienie. W 1903 roku, w wyniku budowy gazowni, znaczna część sosen została wycięta, a w 1914 roku dokonano kolejnego wyrębu, aby zrobić miejsce dla rosnącego osiedla rybackiego, które jeszcze bardziej powiększyło się w 1931 roku. Obecnie jedynie niewielka część ocalałego drzewostanu jest udostępniana ogółowi, ponieważ większa część lasu znajduje się na terenach stworzonych w czasach PRL jako ośrodki wczasowe.

Przystań rybacka

W Karlikowie, w Sopotach, znajduje się jedyna przystań rybacka w mieście. Historia jej lokalizacji sięga początku XX wieku, kiedy to została przeniesiona z plaży usytuowanej na końcu ulicy Chrobrego. W 1999 roku przy przystani umieszczono figurę Jezusa, co miało na celu upamiętnienie mszy świętej, którą w dniu 5 czerwca 1999 roku odprawił w Karlikowie Jana Pawła II.

Nowe budynki przystani zostały oddane do użytku w 2007 roku. Warto również zauważyć, że kutry operujące w przystani Karlikowskiej posiadają oznaczenie SOP, co podkreśla ich unikalność i regionalny charakter.

Edukacja

W Karlikowie można znaleźć dwie kluczowe instytucje edukacyjne, które mają znaczący wpływ na lokalną społeczność. Pierwszą z nich jest Wydział Zamiejscowy w Sopocie, który jest częścią SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego. Ta placówka oferuje różnorodne kierunki studiów, w których studenci mogą rozwijać swoje umiejętności i zdobywać wiedzę na wysokim poziomie.

Drugą instytucją jest Szkoła Podstawowa nr 8 imienia Jana Matejki. Jest to miejsce, w którym młodsze pokolenia uczą się nie tylko podstawowych przedmiotów, ale również kształtują swoje zainteresowania i osobowości w przyjaznym otoczeniu. Obie te instytucje stanowią istotny element edukacyjny w Karlikowie, przyczyniając się do rozwoju lokalnej społeczności.

Miejsca kultu religijnego

W Karlikowie, dzielnicy Sopotu, można znaleźć kilka istotnych miejsc kultu religijnego, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Wśród nich wyróżnia się:

• Kościół parafialny św. Michała Archanioła, zlokalizowany przy ul. 3 Maja 38a, który jest centralnym punktem życia religijnego w tej okolicy,
• Krzyż Papieski, który upamiętnia wizytę Jana Pawła II w Sopocie z dnia 5 czerwca 1999 roku, stojący jako symbol duchowego dziedzictwa,
• Kapliczka Jezusa Frasobliwego, ozdobiona napisem „O szczęśliwy powrót”, znajdująca się w pobliżu przystani rybackiej, która dodaje uroku lokalnej atmosferze.

Te miejsca nie tylko pełnią rolę religijną, ale także są ważnymi punktami na mapie kulturowej regionu, będąc świadectwem historii i tradycji Sopotu.

Korporacje mające siedzibę w Karlikowie

W Karlikowie, malowniczo położonym w Sopocie, znajduje się wiele ważnych instytucji. W szczególności warto wspomnieć o:

• Ergo Hestia,
• Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa – SKOK,
• SKOK Ubezpieczenia,
• Asekuracja Sp. z o.o.

Transport i komunikacja

Karlikowo znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie ul. Bitwy pod Płowcami. To miejsce wyróżnia się świetną dostępnością komunikacyjną, co jest ogromnym atutem dla mieszkańców oraz turystów. Dzielnica ta jest doskonale skomunikowana z innymi częściami aglomeracji trójmiejskiej.

Transport w Karlikowie opiera się głównie na trójmiejskiej SKM, a najbliższe przystanki to Sopot Wyścigi oraz Sopot. Oprócz tego dostępne są również gdańskie autobusy, które obsługują linie nr 117 i 143, co czyni tę dzielnicę jeszcze bardziej dostępną.

Sport i rekreacja

W zachodniej części Karlikowa, znanej potocznie jako Wyścigi, można odnaleźć wiele atrakcji sportowych. Znajduje się tam hipodromu, który przyciąga miłośników wyścigów konnych. Klub rugby Ogniwo Sopot jest jednym z aktywnych uczestników lokalnej sceny sportowej, gdzie rozgrywane są emocjonujące mecze.

Oprócz rugby, działają także drużyny piłkarskie, w tym zespół odnoszący się do tej samej nazwy, z którym można się zapoznać poprzez ten link. Dodatkowo, na granicy między Sopotem a Gdańskiem zrealizowane zostało ambitne przedsięwzięcie – wielofunkcyjna hala widowiskowo-sportowa, znana jako Ergo Arena, która gości różnorodne wydarzenia sportowe i kulturalne.

Nie można zapomnieć o pole minigolfowym, które stanowi świetne uzupełnienie oferty rekreacyjnej Karlikowa. To miejsce, w którym zarówno mieszkańcy, jak i turyści mogą aktywnie spędzać czas na świeżym powietrzu, ciesząc się urokami tej malowniczej okolicy.

---

Oceń: Karlikowo (Sopot)

---