Molo w Sopocie im. Jana Pawła II to niezwykła atrakcja turystyczna, która przyciąga wielu odwiedzających nad Morze Bałtyckie. Charakteryzuje się długością wynoszącą około pół kilometra, gdzie cała część spacerowa ma dokładnie 511,5 metra. Warto zauważyć, że 458 metrów tej długości zanurza się w głąb Zatoki Gdańskiej, co czyni go jednym z najdłuższych molo w Polsce.
Jest to miejsce idealne do relaksu i spacerniaków, które zachwyca zarówno mieszkańców, jak i turystów. Na końcu mola, w jego głowicy, zlokalizowana jest przystań morska „Molo” w Sopocie, oferująca różnorodne usługi związane z rekreacją wodną oraz piękne widoki na okolicę.
Historia
„Pierwszy pomost, o długości 31,5 metra, został zbudowany w 1827 roku z inicjatywy doktora Jerzego Haffnera. W kolejnych latach, aż do końca XIX wieku, molo wydłużono do 150 metrów, a następnie w 1910 roku osiągnęło imponującą długość 315 metrów. Nowoczesne molo, które możemy podziwiać dzisiaj, powstało w latach 1927-1928. W tym czasie przebudowano także Skwer Kuracyjny. Zmiany te stanowiły największą rewitalizację w historii mola, z okazji 25-lecia Sopotu oraz 100-lecia budowy pomostu. W latach 90. XX wieku dodano żelbetową głowicę, która miała na celu ochronę głównego pomostu, a na początku XXI wieku prowadzono tam prace konserwacyjne.
Początkowo obiekt pełnił rolę lokalnej przystani, lecz z biegiem czasu, szczególnie po rozbudowie uzdrowiska, zyskał także funkcję rekreacyjną. Z mola rozciąga się malowniczy widok na Grand Hotel, port morski w Gdańsku oraz Kępę Redłowską.
W 2005 roku w części mola powstała przystań morska „Molo” w Sopocie, co wyjątkowo podniosło wartość rekreacyjną tego miejsca. Również w tym roku obiekt zyskał patronat. W lipcu 2011 zakończono budowę mariny dla ponad 100 jachtów, umiejscowionej na końcu pomostu. Wiosną 2021 roku, przy wydatku 3,2 miliona złotych, rozpoczęto dalszy rozwój mariny, który obejmuje m.in. nowy pływający pomost o długości 100 metrów, głęboki tor podejściowy, pawilon z zapleczem socjalnym oraz nowy slip do wodowania jednostek.
W latach 1961–1963 przed wejściem na molo cieszył się popularnością klub muzyki młodzieżowej Non Stop. Do października 2020 roku molo wraz z przystanią jachtową było dzierżawione przez niemal 30 lat przez prywatną spółkę Kąpielisko Morskie Sopot, a od tego momentu zarządzanie obiektem przejął Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji. W 2021 roku sprzedano aż 960 tys. biletów wstępu na molo, co potwierdza jego ogromną popularność wśród mieszkańców oraz turystów.
Molo przystanią
Początki żeglugi przybrzeżnej
W 1888 roku zainaugurowano pierwszą regularną linię żeglugową, która połączyła Sopot z Gdańskiem. W roku 1922 pojawiła się kolejna linia, otwarta przez Towarzystwo Żeglugi Morskiej „Gryf”, oferująca połączenia na trasie: Gdańsk-Sopot-Gdynia-Puck-Hel. Obsługiwano ją za pomocą małych statków, takich jak „Abdank”, „Ajaks”, „Gryf”, czy „Monika”. W 1929 roku PP „Żegluga Polska” wprowadziła kursy do Gdyni i na Hel, wykorzystując jednostki takie jak „Gdańsk”, „Gdynia”, „Hanka” oraz „Wanda”.
Portowa funkcja mola
Molo, szczególnie w okresie międzywojennym, odgrywało istotną rolę jako przystań dla dużych statków pasażerskich. Statki często kotwiczyły w oddaleniu od mola, a pasażerowie byli transportowani za pomocą łodzi. Wśród jednostek, które odwiedzały sopockie molo, znajdowały się zarówno brytyjskie, jak i niemieckie, takie jak:
- „Arrandora” z Blue Star Line,
- „Empress of Australia” oraz „Montcalm” z Canadian Pacific Line,
- „Franconia” i „Lancastria” z Cunard Line,
- „Voltaire” z Lamport and Holt,
- „Orcades” oraz „Orion” z Orient Steam Navigation Company,
- „Viceroy of India” oraz „Moldavien” z P&O,
- „Atlantis” z Royal Mail Lines,
- „Leopoldville” z Compagnie Maritime Belge,
- „Colombie” z Compagnie Générale Transatlantique,
- „Columbia” i „Costa Rica” z Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maatschappij,
- „Reliance” i „Milwaukee” z HAPAG,
- „Columbus” oraz „General v. Steuben” z Norddeutscher Lloyd,
- „Bergensfjord” z Det Norsk Amerikanske Dampskibsselskab,
- „Gripsholm” oraz „Drottningholm” z Svenska Amerika Linien.
Największym statkiem, który zawinął do Sopotu, był „Columbus” o wyporności 32 364 ton, dwukrotnie przewyższający polskie jednostki, takie jak „Batory” i „Stefan Batory”. Od 1920 do 1939 roku Sopot był również częścią serwisu żeglugowego Prus Wschodnich – Seedienst Ostpreußen, łącząc miasto z takimi portami jak Kilonia, Travemünde, Świnoujście czy Helsinki. Obsługę rejsów zapewniały firmy takie jak Norddeutscher Lloyd i HAPAG. Po inwazji niemieckiej w 1939 roku, serwis został jednak wstrzymany.
Nieznane są dwa interesujące wydarzenia: w październiku 1947 roku, na pokładzie brytyjskiego frachtowca „Baltavia” Polskę opuścił Stanisław Mikołajczyk, oraz w grudniu 1970 roku, gdy przy sopockim molu przybyli pasażerowie transatlantyka „Stefan Batory”. Od 1946 roku działalność żeglugi przybrzeżnej zajmuje Żegluga Gdańska.
Epizod lotniczy
Latem 1923 roku sopockie molo wielokrotnie gościło hydroplany, jednak nie udało się uruchomić regularnej komunikacji lotniczej dla większych jednostek. W 1925 roku władze miasta wyznaczyły miejsce w Łazienkach Południowych do obsługi hydroplanów, gdzie był zlokalizowany budynek odpraw celnych. Mimo to, analiza wykazała, że prądy morskie i warunki nie sprzyjały regularnym operacjom lotniczym. Z tego powodu, w maju 1925 roku przystań dla hydroplanów została przeniesiona do Gdańska-Pleniewa, co ostatecznie zakończyło epizod lotniczy w Sopocie w 1927 roku.
Molo w kulturze
Sopockie molo stało się tłem dla wielu znanych filmów i projektów kulturalnych, takich jak:
- „Titanic” (1943),
- „Dwaj ludzie z szafą” (1958),
- „Drugi człowiek” (1961),
- „Kobiela na plaży” (1963),
- „Echo” (1964),
- „Molo” (1968),
- „Podróż za jeden uśmiech” (1971),
- „S.O.S.” (1975),
- „Aria dla atlety” (1979),
- „07 zgłoś się” (1981-1984),
- „Medium” (1985),
- „Między ustami a brzegiem pucharu” (1987),
- „Co lubią tygrysy” (1989),
- „Złodziej tęczy” (1990),
- koncert Edyty Górniak (1995),
- „Słodko gorzki” (1996),
- „Sztos” (1997),
- teledysk „Daj mi miłość” z udziałem Anny Przybylskiej (1997),
- „Reich” (2001),
- „Ciało” (2003),
- „Tylko mnie kochaj” (2006),
- „Ja wam pokażę” (2007),
- „To nie tak, jak myślisz, kotku” (2008),
- „Ile waży koń trojański” (2008),
- „Linia życia” (2011),
- „Kochanie, chyba cię zabiłem” (2014),
- „Serce nie sługa” (2017),
- „Solid Gold” (2019),
- „Miłość na Marsie” (2020),
- „Raz, jeszcze raz” (2020).
Przypisy
- MichałM. Tokarczyk MichałM., Wielka wyrwa na plaży w Sopocie. Trwa rozbudowa mariny [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 03.05.2021 r. [dostęp 31.05.2021 r.] .
- Latem przyszłego roku powiększy się marina przy sopockim molo [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 07.10.2020 r. [dostęp 31.05.2021 r.] .
- Wojciech Fułek, Roman Stinzing-Wojnarowski: Kurort w cieniu PRL-u Sopot 1945-1989, L@L Gdańsk 2007 r. s. 204.
- Sopot. W: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976 r. s. 237.
Pozostałe obiekty w kategorii "Architektura wodna":
Morskie Oko (Sopot) | Karlikowski Potok | Stawy Młyńskie (Sopot) | Latarnia Morska SopotOceń: Molo w Sopocie