Willa Claaszena w Sopocie


Willa Claaszena to jedna z najbardziej rozpoznawalnych rezydencji, usytuowana w malowniczym Sopocie, w bezpośrednim sąsiedztwie morza. Znajduje się ona przy ul. Poniatowskiego 8, na rogu al. Wojska Polskiego, znaną w okresie powojennym przez lokalnych mieszkańców jako „al. Prominentów”. Obiekt ten został wzniesiony dla Ernsta Augusta Claaszena, który był nie tylko kupcem specjalizującym się w handlu cukrem i maszynami, ale także brokerem ubezpieczeniowym, konsulem amerykańskim oraz kolekcjonerem dzieł sztuki. Ernst August Claaszena (1853-1924) pozostawia po sobie nie tylko architekturę, ale również kulturowe dziedzictwo.

Po zakończeniu II wojny światowej budynek ten zyskał również nieoficjalną nazwę „bierutówka”, co dodatkowo podkreśla jego historyczne znaczenie w kontekście Sopotu.

Historia

Rodzina Claaszena była częścią zamożnej wyższej klasy średniej pochodzenia flamandzkiego, która od pokoleń osiedlała się w Gdańsku i zajmowała się handlem oraz posiadłościami mieszkalnymi. Ernst August Claaszen wyróżniał się jako kolekcjoner antyków oraz dzieł sztuki, co miało znaczący wpływ na jego rodzinę oraz na gdańską kulturę i sztukę, które były dla nich pasją.

W 1902 roku Claaszen nabył działkę nad brzegiem morza w Sopocie, wówczas przy ówczesnej Parkstrasse. W latach 1903-1904 zrealizowano projekt jego willi, opracowany przez architekta Waltera Schulza. Budowę, która rozpoczęła się we wrześniu 1903 roku, ukończono wiosną roku następnego, a jej efekt zachwycał wyglądem przypominającym niewielki pałacyk z charakterystycznymi wieżyczkami oraz wykuszami.

Wnętrza rezydencji zostały misternie zaaranżowane, wypełnione dziełami sztuki oraz eleganckimi meblami. W 1910 roku, kiedy to wzdłuż posesji wytyczono nową ulicę, nadano jej nazwę Ernststrasse, a sama willa zyskała numer 8.

W wyniku powojennego kryzysu, Ernst Claaszen popełnił samobójstwo w 1924 roku, a jego żona Martha oraz córka Ruth musiały zacząć sprzedawać rodzinne dobra. W 1928 roku willa przeszła we władanie Oskara Meltznera, przedsiębiorcy z Królewca, mającego w Gdańsku odlewnię żeliwa Vulkan. Po jego śmierci w 1932 roku, dom zamieszkał jego syn Herbert.

Na początku 1945 roku, gdy Sopot został zajęty przez wojska radzieckie, żona Meltznera z dziećmi ewakuowała się morzem, podczas gdy Herbert został zmobilizowany do gdańskiej obrony cywilnej. Tradycyjne życie w willi zakończyło się na czas II wojny światowej.

Po konflikcie zbrojnym, nieruchomość została przejęta przez urząd Bolesława Bieruta, ówczesnego prezydenta RP. Wśród pierwszych mieszkańców willi znalazł się Eugeniusz Kwiatkowski, delegat rządu ds. wybrzeża w latach 1945-1948. Oprócz niego, rezydencję odwiedzali również członkowie władz, w tym wielokrotnie premier Józef Cyrankiewicz z małżonką Niną Andrycz oraz przyjaciółką Barbarą Wachowicz.

Willa przez wiele lat funkcjonowała jako część kompleksu rządowego, startując od Wypoczynkowego Ośrodka Rządowego aż po obiekt Urzędu Rady Ministrów, gdzie istniała bezpośrednia komunikacja z sąsiednim Wojskowym Domem Wypoczynkowym, utworzonym po wydzieleniu z Worzu w 1956 roku. W 1981 roku willa stała się własnością miasta Sopot i od 1984 do 2000 roku pełniła rolę Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Od 2001 roku mieści się w niej Muzeum Sopotu.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 24.09.2013 r.]
  2. Darek Szczecina: Zabytki Sopotu. Willa Claaszena czyli "bierutówka", 24.03.2014 r.
  3. Dorota Karaś: Miłość, zdrada i śmierć w uzdrowisku. Niesamowita historia sprzed lat.

Oceń: Willa Claaszena w Sopocie

Średnia ocena:4.87 Liczba ocen:17