Klaus Kinski, który nosił prawdziwe imię Klaus Günter Karl Nakszynski, przyszedł na świat 18 października 1926 roku w Sopocie i zmarł 23 listopada 1991 roku w Lagunitas-Forest Knolls w Kalifornii. Był on nie tylko utalentowanym niemieckim aktorem, ale również reżyserem, scenarzystą oraz pisarzem. Warto zaznaczyć, że Kinski miał troje dzieci – Polę, Nastassję oraz Nikoleia, którzy także związali swoje życie zawodowe z aktorstwem.
Uznawany za jedną z najbardziej barwnych i kontrowersyjnych postaci w historii europejskiego kina drugiej połowy XX wieku, Kinski zyskał znaczne uznanie w branży filmowej. Jego współpraca z szanowanym niemieckim reżyserem Wernerem Herzogiem z pewnością wpłynęła na jego karierę. Ta niezwykła relacja artystyczna stała się inspiracją dla filmu, który Herzog zrealizował w 1999 roku – Mein liebster Feind – Klaus Kinski (w tłumaczeniu „Mój ukochany wróg”), opowiadając o ich burzliwej znajomości.
Życiorys
Wczesne lata
Klaus Kinski przyszedł na świat w Sopocie, który w tamtym czasie należał do Wolnego Miasta Gdańsk. Jego ojciec, Bruno Nakszyński, pełnił profesję aptekarza i był polskiego pochodzenia, natomiast matka, Susanne Lutze, wykształcenie zdobyła jako pielęgniarka i była córką pastora z okolicy. Klaus dorastał w rodzinie złożonej z starszej siostry Inge oraz braci: Arna i Hans-Joachima. W 1931 roku, w czasie wielkiego kryzysu, kiedy miał zaledwie pięć lat, jego rodzina przeniosła się do Berlina, gdzie osiedliła się w mieszkaniu znajdującym się przy Wartburgstraße 3 w dzielnicy Schöneberg, uzyskując jednocześnie obywatelstwo niemieckie.
Już od najmłodszych lat Kinski żył w rodzinie rozbitej, gdyż jego ojciec postanowił zostawić bliskich, aby wypełnić swoje marzenia o karierze śpiewaka operowego. W 1936 roku ukończył Prinz-Heinrich-Gymnasium w Schönebergu, a jego młodość została tragicznie naznaczona wydarzeniami II wojny światowej. W 1943 roku, w wieku 17 lat, został powołany do Luftwaffe, gdzie miał zaszczyt służyć jako spadochroniarz. Po chwili trafił do niewoli brytyjskiej w Holandii i został internowany w Berechurch w hrabstwie Essex. W 1946 roku, po roku i czterech miesiącach spędzonych w niewoli, wrócił do Niemiec, które przeżywały wtedy trudny okres okupacji.
Tuż po powrocie do Niemiec, w tym samym roku Klaus zyskał pracę w uznawanym Schlosspark-Theater w Berlinie. Niestety w 1947 roku został zwolniony przez menadżera z powodu swojego nieprzewidywalnego i często agresywnego zachowania. Już w 1950 roku przeszedł kryzys psychiczny i zaledwie przez trzy dni przebywał w szpitalu psychiatrycznym wskutek obsesyjnych zachowań wobec kobiety, która nie odwzajemniała jego uczucia. Początkowo lekarze stawiali diagnozę schizofrenii, jednak późniejsza ocena wykazała zaburzenia psychopatyczne.
Kariera
Debiut Kinskiego na dużym ekranie miał miejsce w 1948 roku, kiedy wcielił się w rolę holenderskiego więźnia w czarno-białym dramacie Artura Braunera zatytułowanym „Morituri”. Zagrał także w niewielkiej roli przesłuchiwanego przez aliantów w filmie Anatole’a Litvaka „Decyzja przed świtem” (Decision Before Dawn, 1951) u boku takich aktorów jak Oskar Werner i Richard Basehart. Następnie trafił do dramatu Roberta Rosselliniego „Strach” (La Paura, 1954), w którym zagrał artystę kabaretowego obok Ingrid Bergman. W kolejnym filmie, „Ludwig II: Glanz und Ende eines Königs” (1955) z O. W. Fischerem, odegrał rolę księcia Ottona I Bawarskiego.
Kinski zyskał uznanie dzięki licznej liczbie ról, występując w filmach i produkcjach teatralnych. Od 1962 roku, kiedy to zaprzestał występowania w programach scenicznym opartych na tekstach Villona i Goethego, grał w każdej produkcji, do jakiej go angażowano. W latach 60. obejmował niemal sześćdziesiąt ról, pomimo iż większość z nich to były filmy klasy B. Niemniej jednak jego wystąpienia w takich klasycznych dziełach, jak ekranizacja „Doktor Żywago” (Doctor Zhivago, 1965) w reżyserii Davida Leana, gdzie zagrał Kostojeda czy spaghetti western „Za kilka dolarów więcej” (Per Qualche Dollaro in Più, 1965) w roli Wild, pozostaną w pamięci widzów. W 1971 roku Kinski wygłosił również pamiętny monolog pod tytułem „Jezus Chrystus Zbawiciel” w berlińskiej Deutschlandhalle.
W ciągu swojej kariery zagrał w 134 filmach, z których pięć w reżyserii Wernera Herzoga stało się niezwykle ważnymi osiągnięciami w historii kina: „Aguirre, gniew boży” (Aguirre, der Zorn Gottes, 1972), „Nosferatu wampir” (Nosferatu: Phantom der Nacht, 1979), „Woyzeck” (1979) oraz „Fitzcarraldo” (1982). W sumie uczestniczył w około 300 rolach teatralnych i filmowych. W swojej autobiografii „Ich brauche Liebe” (Potrzebuję miłości, 1987) przyznał, że w dramacie Shūji Terayamy „Owoce namiętności” (Les fruits de la passion, 1981), bazującym na powieści Pauline Réage, żadna z scen seksu nie była udawana. W 1989 roku zrealizował biograficzny dramat muzyczny „Paganini”, w którym wystąpił jako znany skrzypek Niccolò Paganini, co okazało się być jego ostatnią rolą filmową.
Życie prywatne
Klaus Kinski, znany ze swojej kontrowersyjnej osobowości, 11 czerwca 1952 roku związał się z piosenkarką Gislinde Kühbeck. Para doczekała się córki – Poli, która przyszła na świat 23 marca 1952 roku w Berlinie. Ich małżeństwo nie trwało długo, ponieważ w roku 1955 doszło do rozwodu.
30 października 1960 roku dokładnie wziął ślub z aktorką Brigitte Ruth Tocki. Z tego związku przyszedł na świat drugi potomek – córka Nastassja, urodzona 24 stycznia 1961 roku w Berlinie. Po jedenastu latach wspólnego życia ich drogi się rozeszły, co zaowocowało rozwodem w 1971 roku.
Od 1971 do 1979 roku Kinski był żonaty z Minhoi Loanic, z którą ma syna Nanhoïa Nikolaia, urodzonego 30 lipca 1976 roku w Paryżu. Ostatnim małżeństwem aktora była Deborah Caprioglio, z którą trwał w związku w latach 1987-1989, jednak ta relacja nie przyniosła dzieci.
Śmierć
Klaus Kinski zmarł w Kalifornii w wyniku zawału serca w wieku 65 lat. Po jego śmierci zdecydowano o kremacji ciała, a prochy aktora zostały wrzucone do Pacyfiku.
Kontrowersje
Klaus Kinski był postacią niesamowicie kontrowersyjną, uznawaną za ekscentrycznego artystę przez całe swoje życie. W latach 70. wiele osób postrzegało go jako przereklamowanego filmowego gwiazdora. W swoim występie w spektaklu „Jezus Chrystus Zbawiciel” zaskoczył wszystkich, wcielając się w oskarżyciela Jezusa, co doprowadziło do skandalu. Kinski, mimo uznania, odmiennie oceniał swoją karierę, nazywając najlepsze filmy „beznadziejnymi szmirami”, a reżyserów określając mianem „nieudolnych durniów”. Twierdził ponadto: „Jestem dziwką – robię to tylko dla pieniędzy”.
Werner Herzog, reżyser, który znał Kinskiego od lat 50., w późniejszych latach przyznał: „Kinski nie był aktorem. Nienawidził tego zawodu. Był jedynym geniuszem, jakiego udało mi się spotkać”. Herzog ujawnił, że podczas wspólnego mieszkania, Kinski potrafił popaść w kilkudniowe napady szału, niszcząc przedmioty w swoim otoczeniu.
13 stycznia 2013 roku na półki niemieckich księgarń trafiła autobiografia „Kindermund” (Dziecięce usta), w której jego starsza córka, Pola Kinski, za oskarżenia w stronę ojca, dotyczące molestowania seksualnego i tyranizacji rodziny. W wywiadzie dla tygodnika „Stern” Pola ujawniała, że Kinski molestował ją od piątego roku życia, a zgwałcił po raz pierwszy, gdy miała dziewięć lat. Pomimo tych czynów, Kinski dostarczał Poli luksusowy styl życia, obdarowując ją drogimi prezentami i jednocześnie nakazując jej milczenie o tych przerażających doświadczeniach.
Również młodsza córka, Nastassja Kinski, w rozmowie z „Bild” opisała atmosferę panującą w ich domu, mówiąc: „Nie był ojcem. 99 procent czasu panicznie się go bałam. Był nieobliczalny, terroryzował całą rodzinę” – wspominała w wywiadzie.
Filmografia
Reżyseria
Klaus Kinski, znany ze swojego intensywnego stylu pracy, zrealizował kilka znaczących projektów filmowych jako reżyser. Jego dzieła obejmują:
- Kinski Paganini (1989),
- Nosferatu a Venezia (1988).
Obsada aktorska
Jako utalentowany aktor, Kinski wystąpił w licznych filmach, które wzbogaciły jego karierę. Wiele z nich zostało wyreżyserowanych przez Wernera Herzoga, z którym artysta często współpracował. Oto kilka kluczowych tytułów:
- 1972: Aguirre, gniew boży (Aguirre, der Zorn Gottes),
- 1979: Nosferatu wampir (Nosferatu: Phantom der Nacht),
- 1979: Woyzeck,
- 1982: Fitzcarraldo,
- 1987: Cobra Verde.
Poza współpracą z Herzogu, jego filmografia zawiera szereg innych znaczących tytułów, które przyczyniły się do jego renomy w przemyśle filmowym:
- 1948: Morituri,
- 1951: Decision Before Dawn,
- 1955: Um Thron und Liebe,
- 1955: Ludwig II,
- 1955: Kinder, Mütter und ein General,
- 1955: Hanussen,
- 1956: Geliebte Corinna,
- 1956: Waldwinter,
- 1958: A Time to Love and a Time to Die,
- 1960: Der Rächer,
- 1961: Die Toten Augen von London,
- 1961: Das Geheimnis der gelben Narzissen,
- 1961: Bankraub in der Rue Latour,
- 1961: Die Kurve film TV,
- 1961: Die Seltsame Gräfin,
- 1962: Das Rätsel der roten Orchidee,
- 1962: The Counterfeit Traitor,
- 1962: Der Rote Rausch,
- 1962: Die Tür mit den 7 Schlössern,
- 1962: Das Gasthaus an der Themse,
- 1963: Die Mondvögel film TV,
- 1963: Der Zinker,
- 1963: Die Schwarze Kobra,
- 1963: Der Schwarze Abt,
- 1963: Das Indische Tuch,
- 1963: Scotland Yard jagt Dr. Mabuse,
- 1963: Kali Yug, la dea della vendetta,
- 1963: Das Geheimnis der schwarzen Witwe,
- 1963: Piccadilly null Uhr zwölf,
- 1964: Der Letzte Ritt nach Santa Cruz,
- 1964: Wartezimmer zum Jenseits,
- 1964: Die Gruft mit dem Rätselschloß,
- 1964: Winnetou II: Ostatni renegaci,
- 1964: Das Geheimnis der chinesischen Nelke,
- 1964: Das Verrätertor,
- 1965: Neues vom Hexer,
- 1965: The Dirty Game,
- 1965: Estambul 65,
- 1965: The Pleasure Girls,
- 1965: Za kilka dolarów więcej (Per qualche dollaro in più),
- 1965: Doktor Żywago (Doctor Zhivago),
- 1966: Circus of Fear,
- 1966: Le Carnaval des barbouzes,
- 1966: Our Man in Marrakesh,
- 1966: Das Geheimnis der gelben Mönche,
- 1967: El Chuncho, quién sabe?,
- 1967: Die Blaue Hand,
- 1967: The Million Eyes of Sumuru,
- 1967: Five Golden Dragons,
- 1967: Ad ogni costo,
- 1968: Mister Zehn Prozent – Miezen und Moneten,
- 1968: Coplan sauve sa peau,
- 1968: Ognuno per se,
- 1968: L’Uomo, l’orgoglio, la vendetta,
- 1968: A qualsiasi prezzo,
- 1968: I Bastardi,
- 1968: Człowiek zwany Ciszą (Il grande silenzio),
- 1969: Sono Sartana, il vostro becchino,
- 1969: Cinque per l’inferno,
- 1969: Marquis de Sade: Justine,
- 1969: Dos veces Judas,
- 1969: Se incontri Sartana prega per la tua morte,
- 1969: A doppia faccia,
- 1969: La Legge dei gangsters,
- 1969: Il Dito nella piaga,
- 1969: Paroxismus,
- 1970: Mir hat es immer Spaß gemacht,
- 1970: E Dio disse a Caino,
- 1970: Count Dracula,
- 1970: La Peau de torpedo,
- 1970: Appuntamento col disonore,
- 1970: Lamparty Churchilla (I Leopardi di Churchill),
- 1970: La Belva,
- 1971: Giù la testa… hombre,
- 1971: L’ Occhio del ragno,
- 1971: Per una bara piena di dollari,
- 1971: Lo chiamavano King,
- 1971: Bestia zabija z zimną krwią (La Bestia uccide a sangue freddo),
- 1971: Prega il morto e ammazza il vivo,
- 1971: La Vendetta è un piatto che si serve freddo,
- 1971: Nella stretta morsa del ragno,
- 1971: Il Venditore di morte,
- 1972: Il Mio nome è Shanghai Joe,
- 1972: Il Ritorno di Clint il solitario,
- 1973: Eroi all’inferno,
- 1973: Occupation serial TV,
- 1973: La Mano spietata della legge,
- 1973: La Morte ha sorriso all’assassino,
- 1974: Lifespan,
- 1974: Chi ha rubato il tesoro dello scia?,
- 1974: La Mano che nutre la morte,
- 1974: Le Amanti del mostro,
- 1975: Ślady (Le Orme),
- 1975: L’Important c’est d’aimer,
- 1975: Il Ritorno di Shanghai Joe,
- 1975: Un Genio, due compari, un pollo,
- 1975: Das Netz,
- 1976: Jack the Ripper,
- 1976: Nuit d’or,
- 1977: Mivtsa Yonatan,
- 1977: Madame Claude,
- 1977: Mort d’un pourri,
- 1978: Pieśń Rolandzie (La Chanson de Roland),
- 1979: Zoo zéro,
- 1980: Haine,
- 1980: La Femme enfant,
- 1980: Schizoid,
- 1981: Les Fruits de la passion,
- 1981: Jad,
- 1981: Najlepszy kumpel (Buddy Buddy),
- 1982: Love and Money,
- 1982: The Soldier,
- 1982: Android,
- 1984: The Secret Diary of Sigmund Freud,
- 1984: Faerie Tale Theatre – Beauty and the Beast (odc. serialu TV),
- 1984: The Little Drummer Girl,
- 1984: The Hitchhiker (odc. serialu TV),
- 1984: Code Name: Wild Geese,
- 1985: Revenge of the Stolen Stars,
- 1985: Creature,
- 1985: Kommando Leopard,
- 1985: El Caballero del dragón,
- 1986: Crawlspace,
- 1987: Timestalkers (film TV),
- 1988: Nosferatu w Wenecji (Nosferatu a Venezia),
- 1989: Kinski Paganini.
Filmografia Kinskiego jest bogata i różnorodna, co czyni go jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci w świecie kina.
Przypisy
- Matteo Prosperi: Il folle e geniale Klaus Kinski: tra pedofilia, violenza e cinema d’autore. LaScimmiaPensa, 18.10.2020 r. [dostęp 14.03.2021 r.]
- gaw, AFP: Córka Klausa Kinskiego: Mam dość oddawania mu czci. Molestował mnie. Gazeta Wyborcza, 09.02.2018 r. [zarchiwizowane 21.06.2019 r.]
- Scott Roxborough: Klaus Kinski’s Daughter Claims He Sexually Abused Her. „The Hollywood Reporter”, 01.09.2013 r.
- Nastassja Kinski w bazie Notable Names Database.
- Hal Erickson: Klaus Kinski Biography. AllMovie. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Klaus Kinski [online], IMDb [dostęp 10.12.2021 r.]
- Redakcja, Ważny adres – Kościuszki 10 w Sopocie. Tu urodził się Klaus Kinski [online], Sopot Nasze Miasto, 08.02.2008 r. [dostęp 10.12.2021 r.]
- Klaus Kinski – biografia [online], Onet Kultura, 01.12.2008 r. [dostęp 10.12.2021 r.]
- Klaus Kinski. ČSFD.cz. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Klaus Kinski. TCM.com. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Klaus Kinski (1926-1991). Find a Grave. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Klaus Kinski. AlloCiné. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Klaus Kinski, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 19.12.2016 r.]
- Klaus Kinski Günter Karl Kinski (Nakszynski) (1926-1991) – Genealogy. Geni. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Klaus Kinski. MYmovies.it. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Asylum records confirm Klaus Kinski’s madness. The Local. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Pola Kinski. Rotten Tomatoes. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Klaus Kinski Dating History. FamousFix. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Peter Mohr, Wiesbadener Kurier: Kindermund von Pola Kinski – Insel Bücher Buchdetail, 12.01.2013 r. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Sebastian Hammelehle, Barbara Hans: Das Engelchen und sein Teufel. Der Spiegel, 11.01.2013 r. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Malta Biss: Jetzt spricht Nastassja. Bild, 13.01.2013 r. [dostęp 19.12.2016 r.]
- Erste Auszüge aus dem Buch, über das Deutschland spricht. Bild. [dostęp 19.12.2016 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Andrzej Chrzanowski (aktor) | Michał Juszczakiewicz | Jacek Tylicki | Mirosław Michalski (1955–2022) | Joanna Wizmur | Jacek Godek | Andrzej Dudziński | Krzysztof Bartoszewicz | Ewa Ignaczak | Henryk Cześnik | Grzegorz Napierała | Joanna Zastróżna | Antoni Pawlak | Maciej Gąsiorek | Winfried Glatzeder | Bogusław Dawidow | Bogusław Nieznalski | Wojciech Lisicki | Małgorzata Malinowska | Magdalena Kunicka-PaszkiewiczOceń: Klaus Kinski