Joanna Maria Wizmur-Klimczuk, znana również pod nazwiskiem Dziuba, urodziła się 17 czerwca 1957 roku w Sopocie i zmarła 22 lutego 2008 roku w Warszawie. Była to niezwykle utalentowana osobowość w polskim przemyśle filmowym i teatralnym.
Wizmur była reżyserką dubbingu, co oznacza, że zajmowała się tworzeniem polskich wersji językowych filmów i programów telewizyjnych, zapewniając im charakterystyczne brzmienie i emocjonalny przekaz. Ponadto, jej kariera obejmowała również grę aktorską zarówno w teatrze, jak i dubbingu, a sporadycznie pojawiała się także w filmach.
Kariera
Joanna Wizmur jest uznaną postacią w świecie teatru i filmu. Ukończyła I LO w Sopocie, a następnie została absolwentką Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie.
Aktorstwo
Jej debiut odbył się w 1981 roku na scenie Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku. Następnie, w latach 1987-1990, była aktorką Teatru Dramatycznego w Warszawie. Do jej najważniejszych ról należy m.in. kreacja w sztuce Kubusiu Fataliście, w reżyserii Zbigniewa Zapasiewicza, czy Naszym mieście w reżyserii Macieja Prusa.
W roku 1990, w geście solidarności z odwołanym dyrektorem Zbigniewem Zapasiewiczem, opuściła Teatr Dramatyczny. Wkrótce potem dołączyła do Teatru Syrena, gdzie rozpoczęła karierę jako aktorka-monologistka. W międzyczasie przyjmowała również role w produkcjach telewizyjnych i filmowych. Zagrała w filmie Ostatni dzwonek, wyreżyserowanym przez Magdalenę Łazarkiewicz. W filmie tym zaśpiewała utwór Miejcie nadzieję, którego słowa napisał Adam Asnyk, a muzykę skomponował Zbigniew Preisner. Grała również postać Balbiny w serialu Pensjonat pod Różą.
Dubbing
Joanna Wizmur rozpoczęła swoją przygodę z dubbingiem na początku lat 90. Zbiegało się to z momentem, gdy koncern Disney postanowił dystrybuować swoje filmy na wideo z polskim dubbingiem. Od sezonu 1996/1997 całkowicie skupiła się na pracy w dubbingu, rezygnując z występów w teatrze. Do jej najbardziej znanych ról dubbingowych należy m.in. Terk z Tarzana, siostrzeniec Hyzio z Kaczora Donalda, czy Bart Simpson w kinowej wersji Simpsonów.
Jako reżyser dubbingu, Joanna zrewolucjonizowała podejście do tego zawodu, wprowadzając tzw. „przewietrzenie szkoły Zofii Dybowskiej-Aleksandrowicz”, w związku z czym odeszła od dogmatycznych zasad traktowania tekstu oryginalnego. Jej dewiza brzmiała: „dubbing bez dodatkowej kreski”. Joanna uważała, że już sama natura filmu animowanego wprowadza pewną sztuczność, więc polski głos nie powinien tego dodatkowo podkreślać. Zachęcała aktorów do naturalności w wypowiedziach oraz do zapominania o poprawnej dykcji.
Współpracowała także z niezawodnym Bartoszem Wierzbiętą, z którym stworzyła polskie wersje wielu znanych filmów, zarówno animowanych, jak i aktorskich, takich jak Shrek oraz Asterix i Obelix: Misja Kleopatra. Jej wersja Shreka, zrealizowana dźwiękowo przez Janusza Tokarzewskiego, stała się przełomowa dla polskiego dubbingu. Pierwszym filmem pełnometrażowym, który wyreżyserowała z polskim dubbingiem, był disnejowski Herkules, a ostatnim – Na fali.
Śmierć i upamiętnienie
Joanna Wizmur odeszła z tego świata 22 lutego 2008 roku, kiedy to zmarła w stołecznym Szpitalu na Solcu, zmagając się z późno wykrytym rakiem. Jej ciało spoczęło w dniu 28 lutego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera C29-4-17).
Rok 2008 był szczególny, ponieważ podczas VII Ogólnopolskiego Festiwalu im. Bogusława Klimczuka w Kozienicach po raz pierwszy przyznano nagrodę imienia Joanny Wizmur, która była wyróżnieniem za najlepszą interpretację aktorską. W ten sposób organizatorzy festiwalu uczcili pamięć tej utalentowanej artystki.
Na szczególną uwagę zasługuje także niezrealizowany projekt, który był poświęcony pamięci Joanny Wizmur. Mowa tu o polskiej wersji językowej popularnego filmu Kung Fu Panda, którym artystka miała się zająć jako reżyserka. Niestety, przed swoją śmiercią zdążyła jedynie wybrać odpowiednią obsadę, a finalnie film został wyreżyserowany przez Elżbietę Kopocińską-Bednarek.
Życie prywatne
Joanna Wizmur od 1992 roku pozostaje w związku z Markiem Klimczukiem, z którym w późniejszym czasie zdecydowała się na ślub cywilny. Warto dodać, że artystka jest matką córki, której urodzenie miało miejsce w wyniku wcześniejszego związku.
Pasjonuje się kulturą oraz tradycjami Zakopanego, miejsca, które ma szczególne znaczenie dla jej rodziny. Właśnie w tym urokliwym mieście spędziła swój okres dorastania, co w znaczący sposób wpłynęło na jej osobowość oraz artystyczną wrażliwość.
Filmografia
Aktorka
Joanna Wizmur jest niezwykle utalentowaną aktorką, której kariera sięga wielu lat wstecz. Jej pierwsze wystąpienia filmowe miały miejsce w 1978 roku, kiedy to zagrała uczennicę technikum rolniczego w odcinku 4 serialu Układ krążenia. Kolejnym znaczącym krokiem w jej karierze był występ w Dzień czwarty z 1984 roku, gdzie wcieliła się w postać siostry Barbary.
W 1985 roku zagrała pannę Gąsiorowską w obrazie Temida, a dwa lata później wystąpiła w Wielkie oczy jako sąsiadka pani Janki. W 1987 roku zagrała także w filmie Kocham kino, gdzie przedstawiała Marię w wersji młodzieńczej. Jej różnorodne role rozszerzyły się o postać Pelagii, prababki Gundzi w Męskich sprawach z 1988 roku.
W późniejszych latach zagościła w takich projektach jak Światło odbite, gdzie była uczestniczką seansu psychoterapeutycznego, Ostatni dzwonek, gdzie wcieliła się w „Kobyłę” Wolską, a także w Odbicia jako Teresa, koleżanka Małgosi. W 1990 roku użyczyła swojego głosu Barbary w Armelle.
Wszystkie te występy pokazują jej talent i różnorodność ról, jakimi może się pochwalić, czego dowodem są także jej późniejsze pracy w filmach i serialach telewizyjnych. Wśród nich znajduje się Powrót do Wiklinowej Zatoki, Miasteczko oraz Baśnie i bajki polskie gdzie zagrała macochę i kostuchę w dwóch odcinkach.
Ostatnie role możemy znaleźć w takich produkcjach jak Miś Fantazy, Hela w opałach oraz Glina, w której wcieliła się w postać notariusz Gazickiej. Jej różnorodność ról potwierdza pozycję Joanny jako jednej z uznawanych aktorek polskiego kina.
Reżyser dubbingu
Joanna Wizmur wykazuje również niezwykłe umiejętności jako reżyser dubbingu, co czyni ją osobą wszechstronną w przemyśle filmowym. W 1994 roku zadebiutowała w tej roli, pracując nad Asterix podbija Amerykę. W ciągu kolejnych lat rozwijała swoje umiejętności, kierując dubingiem do wielu znanych filmów animowanych i produkcji filmowych.
W 1996 roku była odpowiedzialna za dubbing do tak popularnych tytułów jak Głupi i głupszy oraz Córka d’Artagnana, a także Kosmiczne wojny i Dolina paproci. Jej talent do pracy z głosem zaowocował również w dublowaniu postaci w filmach Disneya, takich jak Mulan, Herkules oraz Pocahontas.
W kolejnych latach, Joanna kontynuowała pracę nad dubbingiem, w tym nad popularnymi produkcjami takimi jak Timon i Pumba, Król Lew II, Shrek oraz wielu innych. Jej umiejętności były również widoczne w licznych kontynuacjach i krótkich animacjach. Dubbing, który reżyserowała, stał się znany z zachowania autentyczności oryginalnych postaci oraz ich charakterystyki.
Polski dubbing
Joanna Wizmur zdobyła dużą popularność w polskim dubbingu, gdzie użyczała swojego głosu niezliczonym postaciom. Jej kariera dubbingowa rozpoczęła się w 1988 roku, kiedy to zagrała córkę czarownicy w O księżniczce Jutrzence i latającym szewcu. W trakcie lat 90. była szczególnie aktywna, przyczyniając się do wielu popularnych produkcji, takich jak Kacze opowieści, gdzie podkładała głos Hyziów, oraz Chip i Dale: Brygada RR, gdzie użyczyła głosu wielu postaciom.
Ważnym punktem w jej karierze był dubbing dla postaci w filmach takich jak Dzielny agent Kaczor, Powrót króla rock and „rulla”, oraz Tim i Pumba. Joanna była także głosem dla znanych postaci z bajek Disneya, m.in. Sofia Stanisławowna w Anastazji i Terk w Tarzanie.
Jej prace w dubbingu obejmują również współpracę z różnorodnymi serialami animowanymi, co przyczyniło się do popularyzacji tych dzieł na polskim rynku. Joanna pozostaje jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci w polskiej branży dubbingowej, a jej wkład w ten rodzaj sztuki nie ustaje.
Teatr
Joanna Wizmur, utalentowana aktorka, miała okazję pracować w różnych teatrach, które odegrały ważną rolę w jej karierze. Oto niektóre z nich:
- Teatr im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku: 1981–1982,
- Teatr Studio w Warszawie: 1983–1984,
- Teatr Dramatyczny w Warszawie: 1986–1990,
- Teatr Syrena w Warszawie: 1990–1996.
Przypisy
- Joanna Wizmur - Polski Dubbing. [dostęp 05.06.2021 r.]
- Kacper (1995) polski dubbing [online], Filmweb [dostęp 05.06.2021 r.]
- Powrót króla Rock and "Rulla" (1991) polski dubbing [online], Filmweb [dostęp 05.06.2021 r.]
- Wojciech Orliński: Kłapy to podstawa. Rozmowa z Joanną Wizmur. Polski-Dubbing.pl. [dostęp 30.05.2020 r.]
- „Joanna Wizmur nie żyje”. film.wp.pl. [dostęp 25.02.2008 r.]
- Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jacek Godek | Andrzej Dudziński | Krzysztof Bartoszewicz | Ewa Ignaczak | Henryk Cześnik | Stanisław Wawrykiewicz | Maciej Świeszewski | Igor Michalski | Irena Albrecht | Tadeusz Chyła | Mirosław Michalski (1955–2022) | Jacek Tylicki | Michał Juszczakiewicz | Andrzej Chrzanowski (aktor) | Klaus Kinski | Grzegorz Napierała | Joanna Zastróżna | Antoni Pawlak | Maciej Gąsiorek | Winfried GlatzederOceń: Joanna Wizmur