Tadeusz Roman Chyła to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiej muzyki. Urodził się 30 października 1933 roku w Sopocie, a swoje życie zakończył 23 lutego 2014 roku w Warszawie. W ciągu swojej kariery zyskał miano uznanego piosenkarza, kompozytora i gitarzysty.
Był znanym wykonawcą ballad, w których humor i satyra odgrywały kluczową rolę.
Oprócz działalności muzycznej, Chyła był również utalentowanym artystą malarzem, co dodaje mu jeszcze większej różnorodności jako twórcy. Jego osiągnięcia w obu dziedzinach pozostają źródłem inspiracji dla wielu artystów.
Życiorys
Urodzony jako utalentowany artysta, Tadeusz Chyła był z wykształcenia malarzem. W latach 1954–1961 doskonalił swoje umiejętności na Wydziale Malarstwa Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, w pracowniach znanych twórców, takich jak Juliusz Studnicki oraz Jacek Żuławski, którzy reprezentowali tzw. „szkołę sopocką”. Jego pasja obejmowała różne formy malarstwa, w tym malarstwo sztalugowe, ścienne oraz scenografię. Dyplom uzyskał w 1961 roku, a jego twórczość klasyfikowana jest w nurcie polskiego koloryzmu.
Chyła zyskał również popularność jako bohater filmu krótkometrażowego pt. „Tadeusz Chyła”, który powstał w reżyserii Janusza Horodniczego oraz Krzysztofa Wojciechowskiego w 1994 roku, emitowanego przez TVP2.
Działalność muzyczna
Jako artysta estradowy Chyła zadebiutował 15 kwietnia 1954 roku, prezentując swoje ballady w gdańskim teatrzyku studenckim Bim-Bom. Od tego czasu brał udział w wielu koncertach zarówno w Polsce, jak i za granicą, w takich krajach jak Austria, Belgia, Francja, Holandia i NRD.
Następnie współtworzył kabaret To Tu, w którym pełnił rolę kompozytora, tworząc ballady do tekstów uznanych autorów, w tym Jerzego Afanasjewa, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego oraz Ludwika Jerzego Kerna. W 1968 roku z grupą przyjaciół założył śpiewający kabaret Silna Grupa pod Wezwaniem, gdzie współpracował z takimi artystami jak Kazimierz Grześkowiak, Jacek Nieżychowski oraz Andrzej Zakrzewski, a jego działalność w kabarecie trwała do 1970 roku.
Po tym czasie brał udział w występach z kabaretami Wagabunda i ABC-WP, a od 1973 roku działał indywidualnie, akompaniując sobie na gitarze. Wiele z jego piosenek powstało przy współpracy z Andrzejem Waligórskim, którego teksty nadawały jego utworom charakterystyczny styl.
W uznaniu jego zasług w 1979 roku otrzymał odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”. Tadeusz Chyła zmarł w 2014 roku, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera D-3-32).
Wybrane utwory muzyczne
- ballada o cysorzu,
- ballada o kneziu Dreptaku,
- ballada o krowie,
- ballada o mumiach,
- ballada o straszliwej rzezi,
- ballada o Zenku Dreptaku,
- ballada o żołnierzyku,
- być dziewczyną,
- Makary,
- obrona Trembowli (Ballada o obronie Trembowli),
- Panie Kwiatkowski, Panie Kowalski (muz. Jerzy Matuszkiewicz, sł. Agnieszka Osiecka),
- pastuszek i gęsi (Mariola),
- pochód świętych,
- sen psa,
- Tamara.
Dyskografia
Dyskografia Tadeusza Chyły obejmuje różnorodne wydania płytowe, które ukazują jego talent oraz wpływ na polską scenę muzyczną. Oto niektóre z jego solowych nagrań:
- Solowa- Tadeusz Chyła (EP, Pronit N-0407),
- Tadeusz Chyła (Pocztówka, Ruch R–0600),
- Tadeusz Chyła (Pocztówka, Ruch R–0054),
- Tadeusz Chyła (Pocztówka, Ruch R–0041),
- Tadeusz Chyła (Pocztówka, PWP Ruch R-0323-II),
- 1966 – Tadeusz Chyła: Tadeusz Chyła śpiewa własne ballady (LP, Muza SXL-0371),
- Tadeusz Chyła: Ballady (CD, PNCD335).
W zakresie innych jego działań muzycznych, należy również wspomnieć o:
- 1967 – Piosenki z filmu „Małżeństwo z rozsądku” (LP, Muza N-0417),
- 1969 – Silna Grupa pod Wezwaniem (EP, Muza N-0580).
Wystawy obrazów
Tadeusz Chyła, znany ze swojego niezwykłego podejścia do sztuki, ma na swoim koncie wiele wystaw, które zyskały uznanie w środowisku artystycznym. Jego prace miały okazję być prezentowane w różnych miejscach, co przyczyniło się do szerokiego rozgłosu oraz popularności jego obrazów.
- W 1961 roku wystawił swoje dzieła w Biurze Wystaw Artystycznych w Gdańsku,
- Rok później, w 1962, zaprezentował je w Klubie Studenckim „Żak” w Gdańsku,
- Kolejna wystawa miała miejsce w 1963 roku, ponownie w Biurze Wystaw Artystycznych w Gdańsku,
- W 2014 roku odbyła się wystawa pod tytułem „Liryczny kolorysta” w Galerii U DK Stokłosy w Warszawie,
- Natomiast w 2015 roku ta sama wystawa gościła w Domu Artysty Plastyka w Warszawie.
Filmografia
Filmografia Tadeusza Chyły obejmuje różnorodne role, które odzwierciedlają jego umiejętności aktorskie oraz wszechstronność w świecie filmu.
- 1960: Do widzenia, do jutra jako Tadek, aktor studenckiego teatrzyku,
- 1966: Małżeństwo z rozsądku jako lider ulicznej kapeli,
- 1971: Milion za Laurę jako członek kapeli bazarowej.
Nagrody i wyróżnienia
Artysta Tadeusz Chyła zdobył liczne nagrody oraz wyróżnienia w swojej karierze, które stanowią istotny element jego dorobku twórczego. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przegląd jego osiągnięć.
Indywidualne nagrody:
- 1962 – uzyskanie drugiej nagrody na festiwalu studenckim w Częstochowie,
- 1963 – wyróżnienie na KFPP w Opolu za utwór „Ballada o krowie”,
- 1965 – druga nagroda na KFPP w Opolu za „Balladę o mumiach”,
- 1966 – ponownie druga nagroda na KFPP w Opolu za „Balladę o Zenku Dreptaku”,
- 2009 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” nadany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Bogdana Zdrojewskiego.
Zespołowe osiągnięcia:
- 1964 – wyróżnienie dla kabaretu „To Tu” podczas KFPP w Opolu,
- 1969 – nagroda dziennikarzy na KFPP w Opolu dla zespołu „Silna Grupa Pod Wezwaniem”.
Te osiągnięcia nie tylko podkreślają jego talent, ale i wpływ na polską kulturę oraz sztukę.
Przypisy
- Wystawa „Liryczny Kolorysta” Tadeusz Chyła. okiemjadwigi.pl. [dostęp 17.07.2015 r.]
- Okręg Warszawski Związku Polskich Artystów Plastyków - Tadeusz Chyła - liryczny kolorysta. Wystawa malarstwa. owzpap.pl. [dostęp 17.07.2015 r.]
- Misja i Historia. www.asp.gda.pl. [dostęp 17.07.2015 r.]
- Zmarł Tadeusz Chyła – piosenkarz, kompozytor i satyryk, malarz. Miał 80 lat. Polskie Radio. [dostęp 23.02.2014 r.]
- Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006 r., s. 162.
- Spotkanie twórców i artystów polskiej estrady. „Nowiny”. 146, s. 2, 02.07.1979 r.
- Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Dariusz Miłkowski | Mariola Brillowska | Roman Timofiejuk | Grażyna Bielska | Maria Mielnikow-Krawczyk | Anna Czekanowicz | Wojciech Staroniewicz | Maryla Lerch | Zbigniew Gorlak | Anna Bem-Borucka | Irena Albrecht | Igor Michalski | Maciej Świeszewski | Stanisław Wawrykiewicz | Henryk Cześnik | Ewa Ignaczak | Krzysztof Bartoszewicz | Andrzej Dudziński | Jacek Godek | Joanna WizmurOceń: Tadeusz Chyła